نحوه صدور اسناد مالکیت براى اراضى کشاورزى
مطلب حاضر از کتاب بررسی حقوقی نحوه تفکیک املاک اراضی ، باغات و افراز آنها تالیف آقای جلیل پورسلیم بناب وکیل پایه یک دادگستری- مدرس دانشگاه استخراج و جهت استفاده علاقمندان به رشه حقوق اراضی و املاک و حقوق شهری تقدیم شده است .
موضوع صدور سند مالکیت براى اراضى کشاورزى ابتدا در برنامه بودجه سال 84 پیشبینى و بر اساس بند (چ) تبصره 18 همان قانون مقرر گردید آئیننامه مربوط به اجراى این قانون از سوى وزارت جهاد کشاورزى و سازمان ثبت اسناد و املاک کشور تهیه و به تصویب دولت برسد که این آئیننامه در تاریخ 6/6/84 در هیأت وزیران مطرح و به تصویب رسید.[1]
در ماده یک این آئیننامه دایره شمول این مقررات و تبصره ذیل آن به مرجع تشخیص اینگونه اراضى پرداخته است.
ماده 1: اراضى کشاورزى موضوع این آئیننامه شامل اراضى واقع در خارج از محدوده قانونى شهرها و شهرکها، تعریف شده در ماده (2) قانون زمین شهرى و در روستاها نیز خارج از بافت مسکونى روستاها طبق طرح هادى روستاها مورد عمل ماده (133) قانون برنامه چهارم توسعه مىباشد که مورد بهرهبردارى کشاورزى بوده یا به حالت آیش است.
تبصره: تشخیص اراضى مشمول ماده (1) به عهده مدیریت جهاد کشاورزى شهرستان است.
در (ماده 2) آئیننامه اطلاعرسانى به اهالى و افراد ذینفع را به عهده جهاد کشاورزى و شوراهاى اسلامى قرار داده است.
در (ماده 3) سازمان ثبت اسناد واملاک کشور مکلف به تهیه فرمهاى مربوطه و تحویل به جهاد کشاورزى شده است.
در (ماده 4) وزارت جهاد کشاورزى مىبایست نسبت به قبول و بررسى تقاضاهاى رسیده اقدام و با آئیننامه و سایر مقررات اعم از موات، ملى، اصلاحات ارضى و عدم تداخل با مناطق چهارگانه تحت مدیریت سازمان محیط زیست مطابقت و در صورت بلامانع بودن به اداره ثبت اسناد و املاک محل منعکس نماید.
بر اساس (ماده 5) آئیننامه مذکور وظایف اداره ثبت اسناد و املاک به شرح ذیل تعریف گردیده است:
الف - ادارههاى ثبت محل نسبت به اعزام نماینده و نقشهبردار براى بررسى وضع محل و ترسیم و تطبیق نقشه اقدام کرده و جهت بررسى و تأیید و عدم مغایرت با قوانین و مقررات به ادارههاى جهاد کشاورزى شهرستان ارسال مىکنند.
ب - در صورت بروز اختلاف در مساحت و حدود وسایر موارد، نمایندگان سازمان ثبت و جهاد کشاورزى و دادگسترى محل منطقه مربوط را معاینه و بررسى و رفع نقص و اختلاف مىنمایند.
ج - چنانچه اراضى مذکور فاقد سابقه ثبت باشند، پس از احراز تصرف مالکانه متقاضى، اظهارنامه به نام وى تنظیم مىشود و عملیات ثبتى تا صدور سند مالکیت ادامه مىیابد.
د - چنانچه مورد تقاضا در جریان ثبت باشد، پس از معاینه محل و تطبیق سوابق ثبتى با مالکیت متقاضى در صورت ختم عملیات ثبتى نسبت به صدور سند مالکیت طبق مفاد این آئیننامه اقدام مىشود.
در خاتمه به چگونگى تعیین قیمت تمام شده براى صدور اسناد در ماده 6 و 7 توجه شده و در این رابطه باید پیشنهاد لازم از سوى سازمان مدیریت و برنامهریزى و سازمان اسناد و املاک کشور ارائه و اقدام لازم معمول گردد.
لازم به توضیح است در حال حاضر دو مرجع قانونى براى صدور اسناد اراضى کشاورزى فاقد سند مالکیت آمادگى لازم را پیدا کرده و افراد واجد شرایط مىبایست برابر این آئیننامه با تقاضاى کتبى نسبت به استفاده از مزایاى آن اقدام نمایند.
1- تصویبنامه شماره 31964 / ت 0 / 33767 موره 14/6/84
